سیستم اطلاعات آزمایشگاهی

همواره یکی از چالش های پیش رو در زمینه خدمات آزمایشگاهی، رد و بدل کردن و پیگیری اطلاعات آزمایشگاه در بخش های مختلف بوده است. امروزه به واسطه سیستم اطلاعات آزمایشگاهی این مشکل در بسیاری از آزمایشگاه ها و کلینیک ها برطرف شده است. چرا که در گذشته برای تبادل اطلاعات هر بخش آزمایشگاه با سایر بخش ها، سیستم جامع و یکپارچه ای وجود نداشت. به همین دلیل ممکن بود آن ها با همدیگر خیلی هماهنگ نباشند و همین امر سبب بروز اشتباهات زیادی بشود. این هماهنگی از لحظه پذیرش نمونه تا دریافت نتیجه آزمایش می بایست خیلی دقیق و درست صورت می گرفت. بنابراین همین مسئله در آزمایشگاه ها تبدیل به یک چالش بزرگ شد. به همین خاطر رفته رفته با پیشرفت های تکنولوژی و ارتباطات در راستای بهینه سازی خدمات مورد نظر آزمایشگاه ها، سیستم جامعی راه اندازی شد. به این سیستم یکپارچه با داده های دقیق و درست، سیستم اطلاعات آزمایشگاهی یا نرم افزار و سامانه LIMS (لیمز) گفته می شود.

آشنایی اجمالی با سیستم اطلاعات آزمایشگاهی

سیستم اطلاعات آزمایشگاهی یا سامانه LIMS، یک سیستم یکپارچه مدیریت آزمایشگاهی پیشرفته است. این سامانه را می توان از اولین نرم افزارهایی دانست که در راستای ارائه خدمات آزمایشگاهی و هماهنگی بخش های مختلف آن با یکدیگر راه اندازی شده است. نرم افزار لیمز به گونه ای طراحی شده که تمامی پروسه آزمایشگاهی مربوط به نمونه از محل ورود آن به آزمایشگاه تا دریافت نتایج آن را به طور کامل در خود جای داده است. در واقع از زمان پذیرش نمونه تا زمانی که نتیجه آزمایش وی آماده می شود؛ می بایست یک پروسه در سامانه های مختلف طی شود که تمامی این روند در یک سامانه یکپارچه قابل انجام است. سیستم اطلاعات آزمایشگاهی (لیمز) قابلیت های بسیاری دارد و می تواند به آزمایشگاه ها در راستای هماهنگی بخش های مختلف آن کمک کند. همین پیوستگی و هماهنگی اجزای مختلف یک مرکز، نقطه عطف و بهترین مزیت این سیستم است. هر چند که مزایای آن به همین مسئله محدود نمی گردد.

چالش‌های پیش از پیاده‌سازی سیستم‌های اطلاعات آزمایشگاهی (لیمز)

سیستم های اطلاعات آزمایشگاهی مانند نرم افزار SAP و نرم افزار ERP با چالش هایی رو به رو است که در این بخش به مهمترین چالش‌های پیش رو در پیاده‌سازی سیستم‌ اطلاعات آزمایشگاهی (لیمز) پرداخته می شود. سیستم های اطلاعات آزمایشگاهی یا لیمز با ورود خود به چالش ها یا موانع زیر را به طور کامل برطرف نمودند:

• یکپارچه سازی یا ادغام سیستم های داخلی آزمایشگاه در یکدیگر: این مسئله را می توان یکی از بهترین و رایج ترین مزایا و ویژگی هایی دانست که یک چالش بزرگ را در سیستم های آزمایشگاهی برطرف کرد. چون به واسطه سیستم‌ اطلاعات آزمایشگاهی می توان تمامی ابزارها و نرم افزارها را با هم هماهنگ نمود تا همگی از یک سیستم جامع تبعیت نمایند.

• مدیریت دقیق و درست داده ها: داده های بسیار زیادی که در آزمایشگاه ها جمع آوری می شوند را نمی توان به همین سادگی مدیریت نمود. چرا که مدیریت آن همه داده کاری به مراتب پیچیده، دشوار و البته زمان بر است. این چالش را نیز سیستم‌ اطلاعات آزمایشگاهی با ذخیره و سازمان دهی به داده ها و حتی تجزیه و تحلیل آن ها به طور کلی برطرف نموده است.

• ارتقای امنیت: یکی دیگر از چالش ها و نگرانی های موجود در آزمایشگاه ها، بحث امنیت بود. این چالش نیز به لطف راه اندازی سیستم‌ اطلاعات آزمایشگاهی از بین رفت. چون این سیستم ها به گونه طراحی شده اند که به شما این اطمینان خاطر را می دهند تا از داده ها محافظت نمایند. ضمن اینکه فقط کسانی می توانند به این داده ها دسترسی نمایند که به آن نیاز دارند.

• سازگاری با الزامات نظارتی: سیستم‌ اطلاعات آزمایشگاهی این چالش را نیز برطرف نموده اند که عملیات و داده ها کاملا با الزامات نظارتی سازگاری دارند و با آن منطبق هستند. با توجه به همین سازگار با قوانین و مقرراتی که در آزمایشگاه ها اجرا می شود؛ می توانید با خیال راحت از آن استفاده کنید.

• توجه به هزینه پیاده سازی سیستم‌ اطلاعات آزمایشگاهی: ممکن است تصور کنید که هزینه پیاده سازی سیستم های‌ اطلاعات آزمایشگاهی گران است. شما می توانید به منظور برآورد هزینه های بالقوه در آزمایشگاه خود با پیاده سازی این سیستم از نظر ارزشمند بودن، تمامی اطلاعات را دقیق ارزیابی کنید. بدین ترتیب می توانید پی به ارزشمند بودن پیاده سازی این سیستم و سرمایه گذاری در این زمینه خواهید برد.

پس به طور کلی سیستم اطلاعات آزمایشگاهی چالش های زیادی را در آزمایشگاه ها برطرف نموده اند. بدین ترتیب می توانید با خیال راحت نسبت به پیاده سازی آن در آزمایشگاه اقدام کنید تا از مزایای آن بهره مند شوید.

برخی از مهمترین مزایای سیستم اطلاعات آزمایشگاهی

پس از بررسی چالش‌های پیش از پیاده‌سازی سیستم‌ اطلاعات آزمایشگاهی (لیمز)، در این بخش به مهمترین مزایای این سیستم ها پرداخته می شود که عبارتند از:

• بهبود روند کارایی و کاهش قابل توجه ضریب آزمون و خطا

• سریعترین روش شناسایی اطلاعات مربوط به هر یک از نمونه ها به صورت اتوماتیک

• مدیریت بهینه پرونده های آزمایشگاهی

• عدم مفقودی و سرقت پرونده ها و محفوظ نگه داشتن آن ها در یک سیستم جامع

• ارتقای سطح کیفی داده ها و اطمینان از صحت و سقم آن ها

• تجزیه و تحلیل و پردازش پرونده های جانبی در آزمایشگاه

• بایگانی پرونده ها و مدیریت اسناد و مدارک

• خودکار محاسبه کردن زمان جواب دهی طبق تست ها

• امکان جستجوهای پیشرفته در سیستم اطلاعات آزمایشگاهی بر اساس هر یک از پارامترهای مختلف

• ارتقای سطح امنیتی داده ها

• امکان افزایش سطح همکاری و سهولت در این زمینه

• امکان مشاهده و محاسبه امور مالی با در نظر گرفتن سوابق

• امکان مشاهده صورت پرداختی

• امکان چاپ قبض به صندوق

وجود این مزایای و سایر ویژگی هاست که سبب استفاده از سیستم اطلاعات آزمایشگاهی در آزمایشگاه های مختلف شده است.

ایمنی مواد غذایی، نقش مهمی در سلامت جامعه دارد، بنابراین وجود ابزارهای حرفه ای مدیریت اطلاعات آزمایشگاه سبب می شوند تا تهیه محصول جدید، انتخاب مواد اولیه، بررسی ماندگاری و همینطور کیفیت محصول مورد نظر به طور دقیق مورد بررسی قرار بگیرد. شما به کمک نرم افزار مدیریت اطلاعات آزمایشگاه می توانید نمونه مورد نظر را پذیرش کنید، درخواست برای آزمون مجدد داشته باشید و حتی نمونه مورد نظر را توزیع نمایید. فرآیند آماده سازی نمونه و تهیه نتایج نیز بر اساس استانداردهای بین المللی صورت می گیرد.

بررسی بهترین نرم افزار مدیریت اطلاعات آزمایشگاه از نظر سرعت

سرعت یکی از پارامترهای مهم نرم افزار مدیریت اطلاعات آزمایشگاه محسوب می شود همانطور که برای نرم افزارSAP  مهم است . اگر این نرم افزار به کندی کار کند، در نهایت نتیجه مطلوبی ارائه نخواهد داد. مثلاً شناسایی سریع و ردیابی نمونه ها از مهمترین ویژگی این نرم افزار است. در واقع نمونه ها از زمانی که دریافت شده اند قابلیت پیگیری دارند. شما می توانید گزارش مربوط به هر مرحله را دریافت نمایید. به این ترتیب صدور گزارش آزمون نیز در سریع ترین زمان ممکن رخ می دهد. از یاد نبرید که به طور کلی نرم افزار مدیریت اطلاعات آزمایشگاه کمک می کند تا بتوانید نمونه هایی که خطا دارند را به طور دقیق مورد بررسی قرار دهید.

ثبت سفارش فروش در نرم افزار مدیریت اطلاعات آزمایشگاه، به صورت اتوماتیک و بر اساس  شماره پذیرش صورت می گیرد و کاملاً تجمیعی است. فاکتورهای پیش دریافت به شکل اتوماتیک ثبت می شوند. همینطور شرایطی فراهم شده است تا بتوانید سفارش فروش کاربران مختلف را به صورت جداگانه و به تفکیک اسم ثبت نمایید. امکان محدود سازی دسترسی به ثبت اسناد هم به دلیل افزایش ایمنی وجود دارد.

 نمایش کارتابل ها در نرم افزار مدیریت اطلاعات آزمایشگاه، طبق حساب کاربری صورت می گیرد. دسترسی ها در زمان انجام عملیات در کارتابل مخصوص کنترل می شوند. از سوی دیگر شرایطی فراهم است تا فهرستی از نمونه های آماده به منظور انجام آزمون تهیه شوند. این آپشن به کارشناس و مدیران آزمایشگاه کمک زیادی می کند. نتایج ثبت شده به شکل سلسله مراتبی و بر اساس سطوح دسترسی تایید می شوند و ارسال این اطلاعات به کارتابل مدیر فنی، کاملاً تجمعی است.

بررسی گزارشات تحلیلی و کنترل مجوزها

نرم افزار مدیریت اطلاعات آزمایشگاه تنها برای پیگیری وضعیت نمونه ها مورد استفاده قرار نمی گیرد. این نرم افزار به صورتی طراحی شده است تا بتوانید بر روی مسائل مالی نیز یک سری بررسی های لازم را انجام دهید. مثلاً بررسی انواع گزارش تحلیل درآمدهای به دست آمده و از دست رفته از آپشن های مهم این سیستم محسوب می شود. حقیقت این است که نرم افزار مدیریت اطلاعات آزمایشگاه می تواند ساختاری فراهم سازد تا افراد بتوانند سطح درآمد از یک محصول غذایی را به شکل کاملاً جداگانه و با بیشترین حد دقت بررسی نمایند. این موضوع در سایر سیستم ها به ندرت دیده می شود.

آپشن دیگر مربوط به کنترل مجوزها است. بسیاری از روش های مدیریت اطلاعات آزمایشگاه، در بخش کنترل مجوزها از روش های سنتی استفاده می کنند. خوشبختانه نرم افزار مدیریت اطلاعات آزمایشگاه شرایطی در نظر گرفته است تا کنترل مجوزها به صورت اتوماتیک و بدون نیاز به حضور افراد انجام شود. زمانی که درخواست آزمون ثبت شد، کنترل لازم بر روی مجوز های ذیصلاح به شکل کاملاً اتوماتیک صورت می گیرد و مشکلی در این راستا وجود نخواهد داشت. البته یک نکته دیگر که باید بدانید این است که کنترل مجوزها بر اساس نوع نمونه و شرایط اجرایی می تواند متفاوت در نظر گرفته شود. بنابراین همه چیز باید قانونی پیش برود.

مشخصات هر نمونه به صورت جداگانه در نرم افزار مدیریت اطلاعات آزمایشگاه ثبت می شوند. محل نگهداری نمونه نیز بر اساس نوع آن به شکل اتوماتیک شناسایی و تخصیص داده خواهد شد. همینطور وضعیت نمونه از نظر پذیرش و یا غیر پذیرش بودن بررسی می شود. برای هر نمونه یک شماره رهگیری در نظر گرفته می شود. سند انبار نمونه نیز به طور دقیق ثبت خواهد شد.

چطور می توان بهترین سیستم مدیریت اطلاعات آزمایشگاه را انتخاب کرد؟

برای مدیریت اطلاعات آزمایشگاه روش های سنتی و قدیمی هنوز هم پابرجا هستند، اما وجود نرم افزار مدیریت اطلاعات آزمایشگاه کمک می کند تا همه چیز با کمترین درصد خطا پیش برود. یکی از آپشن های مهمی که نرم افزار مدیریت اطلاعات آزمایشگاه دارد، طبقه بندی دقیق و اصولی اطلاعات پایه است. اطلاعات پایه در آزمایشگاه صنایع غذایی می بایست از همان ابتدا به صورت دقیق طبقه بندی شوند. هرچه این طبقه بندی اصولی تر صورت بگیرد، نتیجه بهتری به همراه دارد. در بسیاری از روش های قدیمی، لزومی به طبقه بندی اطلاعات پایه نبود و یا در این زمینه سهل انگاری صورت می گرفت. به این ترتیب مدیریت اطلاعات جامع تر با خطای زیادی روبرو بود.

نرم افزار مدیریت اطلاعات آزمایشگاه همه اطلاعات آزمایشگاه صنایع غذایی از جمله سیستم های انبار و بخش فروش و نرم افزار حسابداری را به صورت یکپارچه و با بیشترین سطح دقت به ثبت می رساند. در واقع طراحی این نرم افزار به صورتی است که می توانید اطلاعات گسترده ای وارد آن نمایید و این موضوع در نهایت سبب می شود تا تحلیل و پردازش اطلاعات با کمترین خطا همراه باشد. هرچه تحلیل اطلاعات دقیق تر صورت بگیرد نتیجه بهتری به همراه خواهد داشت. البته در این زمینه نیاز به انتخاب بهترین نرم افزار است.

شما به کمک سیستم اطلاعات آزمایشگاهی می توانید به صورت اتوماتیک بر روی مجوزهای آزمایشگاه، کنترل داشته باشید. آماده سازی نمونه ها نیز به طور دقیق به واسطه سیستم اطلاعات آزمایشگاهی صورت می گیرد.

 سیستم گزارش گیری قوی

گزارش هایی که در نهایت تهیه می شوند اصل داستان را مشخص می کنند. در واقع اطلاعات موجود در این گزارشات مشخص می کنند که مواد غذایی تولید شده در چه درجه کیفیتی قرار دارند. همینطور مسائل مالی مربوط به فروش و سود و زیان نیز به  واسطه گزارشات مشخص می شوند. در نرم افزار مدیریت اطلاعات آزمایشگاه، شرایط تهیه انواع گزارشات بر اساس فرمت های استاندارد وجود دارند. همینطور می توانید گزارش را به صورت نموداری و یا در قالب جدول به ثبت برسانید. این رویکرد سبب می شود تا در نهایت تحلیل بهتری بر روی کیفیت مواد غذایی داشته باشید.

 نرم افزار مدیریت اطلاعات آزمایشگاه بتاسیستم (لیمز) یکی از بهترین و جامع ترین نرم افزارهای آزمایشگاهی بوده که کلیه فرایندهای آزمایشگاهی را پوشش میدهد. شما به کمک این نرم افزار می توانید کلیه فعالیت های آزمایشگاهی را انجام دهید و کنترل و مدیریت بهتری بر روی آزمایشگاه خود داشته باشید. همچنین سیستم گزارش گیری این نرم افزار بسیار دقیق و جامع  می باشد.

سیستم های جامع اطلاعات آزمایشگاه (لیمز) نرم افزارهایی برای مدیریت هستند و این سیستم اتوماسیون اداری برای آزمایشگاه ها طراحی شده اند. این سیستم ها می توانند به آزمایشگاه ها کمک کنند تا کارایی، دقت و بهره وری خود را بهبود بخشند. این سیستم ها معمولاً برای کنترل کیفیت محصولات یا فرآیندهای تولید استفاده می شوند.

نرم افزارهای مدیریت اطلاعات آزمایشگاه ها می توانند اطلاعات مربوط به نمونه ها و آزمایش ها را ذخیره کنند و در زمان نیاز گزارشات جامع و مفیدی از آنهارا ارائه دهند. همچنین این نرم افزارها می توانند دسترسی کاربران به اطلاعات آزمایشگاه را کنترل کنند.

نرم افزارهای مدیریت اطلاعات آزمایشگاه ها می توانند به آزمایشگاه ها کمک کنند تا کارایی خود را با خودکارسازی کارهای دستی، مانند ثبت نمونه ها و نتایج آزمایش ها، بهبود بخشند. همچنین به آزمایشگاه ها کمک می کنند تا بهره وری خود را با ساده سازی فرآیندهای آزمایشگاهی، مانند ردیابی نمونه ها و نتایج آزمایش ها، بهبود بخشند. با این حال، مهم است که قبل از سرمایه گذاری در یک نرم افزارهای سیستم جامع مدیریت آزمایشگاه، هزینه ها، چالش ها و مزایای سیستم را در نظر بگیرید.

چالش های انتخاب نرم افزار لیمز مناسب

همانطور که گفته شد استفاده از این نرم افزارها میتواند مزایای بسیار زیادی را برای شما فراهم کند. با اینحال استفاده از این سیستم ها چالش هایی نیز دارد. نرم افزارهای جامع مدیریت آزمایشگاه ها می توانند گران باشند، به خصوص اگر آزمایشگاه به یک سیستم پیچیده نیاز داشته باشد. بنابراین انتخاب نرم افزار لیمز مناسب که بتواند کلیه نیازهای شما را پوشش دهد از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. پیاده سازی نرم افزارهای سیستم جامع مدیریت آزمایشگاه می تواند یک فرآیند پیچیده و زمان بر باشد و همچنین پرسنل نیز باید آموزش ببینند تا نحوه استفاده از سیستم را یاد بگیرند.

انتخاب نرم افزار لیمز مناسب آزمایشگاه 

ارزیابی و انتخاب بهترین سیستم اطلاعات آزمایشگاهی نیازمند یک روند مراحله‌ای و دقیق است که باید به عوامل مختلفی توجه کرد. هنگامی که شما و تیمتان به طور کامل به یک شمای کلی از نیازهای خود برسید، می‌توانید با اطمینان بیشتری به سمت انتخاب بهترین سیستم اطلاعات آزمایشگاهی بروید که با نیازها و اهداف شما همخوانی داشته باشد.

نخستین گام در انتخاب سیستم، تعیین نیازها و الزامات آزمایشگاه شماست. این شامل تعیین فعالیت‌ها، فرآیندها، وظایف، و داده‌هایی است که سیستم باید پوشش دهد. باید اطلاعات مربوط به سیستم‌های مختلف موجود، ویژگی‌ها، قابلیت‌ها، هزینه‌ها، پشتیبانی، و نقاط قوت و ضعف آنها را جمع‌آوری کنی و بر اساس تناسب آنها با نیازهای آزمایشگاه خود بهترین انتخاب را انجام دهید.

مقایسه و تحلیل مشخصات سیستم‌های مختلف با نیازها و الزامات شما یکی از اصلی ترین اقداماتی است که باید صورت پذیرد. این ارزیابی شامل جنبه‌هایی مانند قابلیت انطباق، قابلیت گسترش، سهولت استفاده، هزینه نصب و راه‌اندازی، هزینه نگهداری، و پشتیبانی فنی است. همچنین بازخورد و نظرات کاربران موجود در آزمایشگاه از اهمیت بسیاری برخوردار است. برای اطمینان از انتخاب بهترین سیستم، نیاز است که نظرات آنها نیز در نظر گرفته شود.

پس از انجام تحلیل‌ها، مقایسه‌ها و آزمایش‌ها، تصمیم گیری و انتخاب بهترین سیستم صورت می‌گیرد. پس از این مرحله، مراحل پیاده‌سازی سیستم انتخابی آغاز می‌شود. باید در نظر گرفت ارائه پشتیبانی کاربران و ارائه آموزش‌های لازم برای استفاده بهینه از سیستم جدید نیز از مراحل بسیار حیاتی است.

مراحل انتخاب نرم افزار لیمز مناسب

1. تعریف نیازها و الزامات: نخستین گام در انتخاب سیستم، تعیین نیازها و الزامات آزمایشگاه شماست. این شامل تعیین فعالیت‌ها، فرآیندها، وظایف، و داده‌هایی است که سیستم باید پوشش دهد.

2. جمع‌آوری اطلاعات: باید اطلاعات مربوط به سیستم‌های مختلف موجود، ویژگی‌ها، قابلیت‌ها، هزینه‌ها، پشتیبانی، و نقاط قوت و ضعف آنها را جمع‌آوری کنید.

3. تحلیل و مقایسه: مقایسه و تحلیل مشخصات سیستم‌های مختلف با نیازها و الزامات شما. این ارزیابی شامل جنبه‌هایی مانند قابلیت انطباق، قابلیت گسترش، سهولت استفاده، هزینه نصب و راه‌اندازی، هزینه نگهداری، و پشتیبانی فنی است.

4. مشارکت و تعامل با کاربران: بازخورد و نظرات کاربران موجود در آزمایشگاه از اهمیت بسیاری برخوردار است. برای اطمینان از انتخاب بهترین سیستم، نیاز است که نظرات آنها نیز در نظر گرفته شود.

5. آزمایش و ارزیابی: انجام آزمایش‌هایی با سیستم‌های انتخاب شده برای ارزیابی عملکرد و عملیاتی بودن آنها در محیط واقعی آزمایشگاه.

6. تصمیم‌گیری و پیاده‌سازی: پس از انجام تحلیل‌ها، مقایسه‌ها و آزمایش‌ها، تصمیم گیری و انتخاب بهترین سیستم صورت می‌گیرد. پس از این مرحله، مراحل پیاده‌سازی سیستم انتخابی آغاز می‌شود.

7. پشتیبانی و آموزش: ارائه پشتیبانی کاربران و ارائه آموزش‌های لازم برای استفاده بهینه از سیستم جدید نیز از مراحل بسیار حیاتی است.